Z sukcesją mamy w Polsce spory problem – większość przedsiębiorców nie ma żadnego planu, co się stanie z firmą, jeśli ich nagle zabraknie. A przecież nie trzeba być w wieku emerytalnym, by zachorować, ulec wypadkowi czy po prostu chcieć stopniowo przekazywać firmę swoim dzieciom. Niezależnie od tego, czy prowadzisz jednoosobową działalność, czy masz wspólnika – sukcesja to temat, który powinien zostać przemyślany zawczasu.
Znam historie firm, które po nagłej śmierci właściciela zostały zablokowane przez banki, straciły NIP, a klienci odeszli, bo nie było komu ich obsłużyć. To nie czarnowidztwo, lecz realny scenariusz, jeśli zabraknie prostego dokumentu, jakim jest wpisany do CEIDG zarządca sukcesyjny.
Co grozi firmie bez planu sukcesji?
Brak planu sukcesji może doprowadzić do czterech krytycznych sytuacji:
- Chaos organizacyjny – nikt nie może zarządzać firmą, ponieważ nie ma formalnego umocowania.
- Utrata wartości – maszyny stoją, klienci odchodzą, a firma traci dochód i w konsekwencji znika z rynku.
- Konflikty rodzinne – spadkobiercy kłócą się o majątek, a firma staje się polem bitwy.
- Problemy podatkowe – dziedziczenie przez osoby spoza najbliższej rodziny może oznaczać wysokie podatki.
Przykre, ale prawdziwe: bez planu sukcesji wszystko, na co pracowałeś latami, może się rozsypać w ciągu kilku tygodni.
Sukcesja w JDG – co trzeba zrobić?
Jeśli prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, to bez formalnych zabezpieczeń śmierć właściciela oznacza koniec firmy. Ale nie musi tak być. Dzięki zarządcy sukcesyjnemu (osobie wskazanej z wyprzedzeniem) firma może działać nawet po Twojej śmierci. Taki zarządca przejmuje ją na maksymalnie 2 lata (lub 5, jeśli są powody, np. małoletni spadkobierca), może podpisywać umowy, płacić rachunki, w skrócie – całkowicie zarządzać firmą.
Warto też sporządzić testament, najlepiej z zapisem windykacyjnym, który pozwala przekazać firmę konkretnej osobie bez konieczności udziału sądu. To zapewnia spokój i szybkość działania. I wbrew pozorom to nie są skomplikowane dokumenty. Da się to załatwić szybko i skutecznie.
A co z firmami prowadzonymi w ramach spółki?
Jeśli działasz w spółce cywilnej, jawnej, z o.o. – również powinieneś zabezpieczyć przyszłość. W spółce cywilnej śmierć wspólnika może oznaczać koniec firmy, jeśli umowa nie przewiduje innego rozwiązania. W spółce z o.o. udziały podlegają dziedziczeniu, ale warto wcześniej określić, kto ma prawo je przejąć, a kto nie.
Sukcesję można zaplanować np. przez:
- zapis w umowie spółki, że udziały przejmują konkretni spadkobiercy,
- ubezpieczenie na życie wspólników, które umożliwi wykup udziałów,
- powołanie dodatkowego członka zarządu, który przejmie stery, gdyby coś się wydarzyło.
Sukcesja to nie tylko papiery – to też relacje i przygotowanie
Przekazanie firmy to nie tylko prawo, ale też emocje i odpowiedzialność. Dlatego warto prowadzić rozmowy z rodziną, wspólnikami, przyszłymi sukcesorami. Czasem najlepszym rozwiązaniem nie jest oddanie sterów dziecku, tylko zaufanemu menedżerowi. Innym razem sukcesor potrzebuje kilku lat, by dojrzeć do tej roli i warto go do tego przygotować.
W planie sukcesji liczy się:
- wskazanie tymczasowej osoby do zarządzania (np. zarządca sukcesyjny),
- formalne przekazanie własności (np. udziały w spółce),
- zabezpieczenie majątku i płynności finansowej (np. ubezpieczenia),
- zbudowanie kompetencji i autorytetu nowego lidera.
Nie czekaj, aż los Cię zmusi
Sukcesja to temat mogący budzić emocje, ale jest nieunikniony. Jeśli sam go nie rozwiążesz, to zrobią to Twoi spadkobiercy – często w nerwach, być może w konflikcie, a na pewno pod presją czasu. A wtedy łatwo popełnić kosztowne błędy. Wierzę, że każdy przedsiębiorca chce zabezpieczyć swój dorobek i bliskich tylko nie zawsze wie, od czego zacząć.
I tu właśnie mogę pomóc.
Pomagam właścicielom firm:
- uporządkować sytuację prawną,
- zabezpieczyć rodzinę i firmę finansowo,
- przygotować plan sukcesji szyty na miarę,
- zrozumieć wszystkie konsekwencje i możliwości.
Jeśli chcesz porozmawiać o tym, jak mądrze przygotować swoją firmę na przyszłość – zapraszam do kontaktu. W spokojnej atmosferze, bez presji czasu i z pełnym zrozumieniem Twojej sytuacji.
